Ο αυτισμός είναι μία διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία εκδηλώνεται κατά την νηπιακή ηλικία. Τα βασικότερα χαρακτηριστικά της διαταραχής περιγράφηκαν από τον Kanner (1943) και είναι τα εξής: 1)μόνωση ή μοναχικότητα, 2)διαταραχές γλώσσας/ομιλίας, 3)επαναληπτική, άκαμπτη και στερεοτυπική λειτουργικότητα.
Η κοινωνική απομόνωση ή μοναχικότητα, είναι το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείου της αυτιστικής συμπεριφοράς. (Στασινός, 2016). Τα παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται στην επικοινωνία και την συναλλαγή με άλλα άτομα, παραμένοντας αποστασιοποιημένα και μόνα. Επίσης, τα παιδιά με αυτισμό συνήθως δεν έχουν βλεμματική επαφή με τα άτομα που είναι στο άμεσο περιβάλλον τους. Ακόμη, ενώ αισθητηριακά δεν έχουν ελλείμματα, συχνά δίνουν την αίσθηση ότι δεν ακούνε καθώς δεν υπάρχει ανταπόκριση σε ερεθίσματα.
Επίσης, τα άτομα με αυτισμό συχνά δεν κάνουν λειτουργική χρήση της γλώσσας. Η χρήση της γλώσσας είναι αλλοιωμένη. Για παράδειγμα συχνά παρατηρούνται αντιστροφές στην χρήση αντωνυμιών, άχρωμος-ξύλινος και μονότονος λόγος. Επίσης συχνά παρατηρείται ηχολαλία (επανάληψη ήχων, λέξεων ή φράσεων) σε ακανόνιστες στιγμές και περιβάλλοντα. Ακόμη, παρατηρείται πως τα άτομα με αυτισμό έχουν χαμηλή αίσθηση του χιούμορ ενώ δεν χρησιμοποιούν τα χέρια και το σώμα τους για να επικοινωνήσουν.
Τέλος, το τρίτο από τα κύρια χαρακτηριστικά της αυτιστικής συμπεριφοράς είναι η επαναληπτική, άκαμπτη και στερεοτυπική συμπεριφορά. Ειδικότερα, τα παιδιά με αυτισμό, συχνά κάνουν ασυνήθιστες στερεοτυπικές κινήσεις με τα χέρια, το κεφάλι, γκριμάτσες προσώπου, λικνίσματα, αταξικό περπάτημα κ.α (Στασινός, 2016). Επίσης, η επαναληπτική και στερεοτυπική λειτουργικότητα, συχνά γίνεται φανερή από το παιχνίδι του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά με αυτισμό συχνά παίζουν με συγκεκριμένα παιχνίδια ή με μικροαντικείμενα για εκτεταμένη χρονική περίοδο.
Συν τοις άλλοις, υπάρχουν δευτερεύουσες συμπεριφορές τις οποίες συναντάμε στα παιδιά με αυτισμό. Αυτές είναι: η απουσία ή ελλιπής βλεμματική επαφή, τα προβλήματα μίμησης της κίνησης, προβλήματα στον έλεγχο της κίνησης, ασυνήθιστες αισθητηριακές και συναισθηματικές αντιδράσεις, διαταραχές σε φυσικές αντιδράσεις, ιδιαίτερες ικανότητες, σοβαρά ξεσπάσματα συμπεριφοράς, επιθετικότητα, υπερκινητικότητα και υπερευαισθησία. Συν τοις άλλοις ο αυτισμός είναι πιθανό να συνοδεύεται από νοητική υστέρηση σε κάποιες περιπτώσεις (Στασινός, 2016).
Σημαντικό είναι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, να κατανοήσουν πως ο αυτισμός είναι μία «ομπρέλα δυσκολιών». Δεν είναι απαραίτητο πως όλα τα παιδιά που ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα θα εμφανίζουν όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Επίσης, η ένταση και ο βαθμός δυσκολίας του κάθε παιδιού διαφέρει. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως πολλά παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, έχουν πολύ χαμηλές επιδόσεις στον λόγο τους, ενώ άλλα έχουν αναπτύξει αρκετά τις αντίστοιχες δεξιότητες.
Πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου πως όσο πιο γρήγορα διαγνωστεί και ξεκινήσει να αποκαθίσταται μία διαταραχή, τόσο καλύτερες πιθανότητες έχει το παιδί να αναπτύξει τις δεξιότητές του. Ιδιαίτερα ο αυτισμός, είναι μία από τις διαταραχές, όπου τα σημάδια του γίνονται αισθητά από τα 2 – 2,5 έτη. Έτσι αν υπάρχουν υποψίες πως ένα παιδί βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού ή έχει στοιχεία από την διαταραχή αυτή, είναι συνετό να προβούμε σε μία αξιολόγηση.
metagnosi.gr 